Cosmopolis Sinema Dergisinde

"Don DeLillo’nun yanıyla güncel, bir yanıyla da distopik romanından uyarlanan “Cosmopolis”le ilgili olarak filmin gün yüzüne çıktığı Cannes Film Festivali’ndeki en önemli yargılardan biri, David Cronenberg’in yönetmenlik melekelerinin ne kadar gerilediğiydi. “Cosmopolis”in değerlendirmesini bu yargı üzerine inşa etmek mümkün. “Cosmopolis”, panoramik bir film. Bir tartışma filmi. Önünüze çok sayıda soru, çok sayıda fikir koya, bu fikirleri zaman ayarlı bombalar gibi her biri amaca hizmet eden ve kompozisyonu tamamlayan unsurlar olarak kullanmayı da başaran bir yapıya sahip.

Bir milyonerin, sadece saçını kestirmek için fildişi kulesinden inip, limuziniyle şehri turladığı sırada, şehrin bir devrimin, bir isyanın eşiğinde olması ve sevgili milyonerimizin olup bitenin farkına varışı üzerine kurulu bir hikaye yapısı var. Milyonerin limuzini şehri adeta yalayıp geçerken Cronenberg’in temelde yaptığı şu: Don DeLillo’nun distopik şehrini günümüze yaklaştırmak, yazarın bugün neredeyse gerçeğe dönüşen kehanetlerinden kendi mekanını yaratmak ve ortada dönen tartışmaya bizleri şahit etmek. Şahit ederken de sihinlerimizi ve algımızı tamamen manipüle etmek elbette. Hikayenin şu anda gerçekleştiğini hissettirmek yönetmenin esas niyetlerinden biri. Ancak bu durum, Cronenberg’in en büyük dezavantajlarından biri aynı zamanda. Distopya filmlerinin en büyük marifetlerinden biri, izleyiciyi önce yaşadığı coğrafyaya, fikir ve adalet iklimine yabancılaştırıp, sonra aslında yabancılaştığı şeyin tam içinde yaşadığına inandırmasıdır.

Cronenberg, günümüz politik iklimiyle fazlasıyla dirsek temasında kaldığı için bu unsurdan pek yararlanmıyor. Bu nedenle çok fazla diyaloga başvurmak durumunda kalıyor. Tartışmanın çoğu diyaloglar üzerinden akıyor. Bir yönetmen olarak marifetini, DeLillo’nun kağıt üzerinde havalı, oyuncuların ağzında sası duran diyaloglarını izleyicisine aktarırken sergilemek durumunda kalıyor. “Cosmopolis”, bu niyetle yola çıkmış gibi görünse de, öyle dört başı mamur bir kapitalizm eleştirisi yapamıyor. Masaya kimi fikirler ve güncel sayılabilecek portreler yatırmayı başarıyor, ancak onların da Cronenberg’den alıştığımız o müthiş sinemasal manipülasyonla zihnimize nufüz ettiğini söylemek zor. Lakin Cronenberg’i, çoğu yönetmenin cesaret edemeyeceği türden bir denemeye giriştiği için takdir etmek gerek, İşini kolaylaştırabilecek birçok enstrümanı devre dışı bırakarak, diyalog ve saf sinema üstünden yeni bir distopya denemesine girişmiş. Ne kadar başarılı olduğu tartışılır, ama gidiş yoluna hiç mi puan yok? Bence var… "

COSMOPOLİS ★★★ 
Yönetmen: David Cronenberg
Oyuncular: Robert Pattinson, Juliette Binoche, Sarah Gadon.
Senaryo: David Cronenberg (Don DeLillo’nun aynı adlı romanından)
Yapım: Fransa, Kanada, Portekiz, İtalya (2012).
Gösterim Tarihi: 10 Ağustos 2012

 Resmin orjinal boyutu için tıklayınız